Wanneer er kwaadaardige cellen zich oncontroleerbaar vermenigvuldigen in de longen vormt er zich een gezwel dat we longkanker noemen.
De klachten die een gezwel in de longen kan veroorzaken zijn afhankelijk van de plaats waar de tumor zich in het lichaam bevindt.
De meeste longkankers ontstaan in de luchtwegen oftewel de bronchiën.
Het gezwel in de longen veroorzaakt daar vaak een irritatie waardoor een hardnekkige hoest ontstaat. Het bloedt makkelijk, waardoor regelmatig wat bloed opgehoest kan worden.
Symptomen van longkanker
Een tumor in de longen kan diverse klachten geven. Verder is de grootte van de tumor en de aanwezigheid van uitzaaiingen belangrijk voor de mate van klachten.
Één van de eerste verschijnselen zijn een verandering in het hoestpatroon. In de meeste gevallen is er sprake van een hardnekkige prikkelhoest die maar niet over lijkt te gaan. Er kan bij het hoesten ook een beetje bloed meekomen.
Andere verschijnselen bij een tumor in de longen
- kortademigheid, snel buiten adem
- regelmatig terugkerende longontsteking
- een aanhoudende heesheid
- een zeurende pijn in de borststreek, de rug of in het gebied van de schouders
Een longtumor die zich bevindt in de grote vertakkingen van de luchtpijp (trachea) geeft eerder klachten dan een carcinoom die zich in het midden van de longen of aan de rand bevindt. In principe kunnen de symptomen lange tijd onopgemerkt blijven; in de meeste gevallen ontstaan er pas klachten als de tumor al vrij groot is.
Bij bijna elke patiënt treedt er een verslechtering van de conditie op. Dit vanwege een verminderde longfunctie.
Je merkt dit door:
- vermoeidheid zijn zonder aanwijsbare reden
- een gebrek aan eetlust
- onverklaarbaar verlies van lichaamsgewicht
Soms kunnen er ook andere klachten optreden zoals;
- hoofdpijn
- sufheid
- pijn op andere plekken in het lichaam (uitzaaiingen)
Deze klachten kunnen samenhangen met andere aandoeningen, maar kunnen ook te maken hebben met longkanker of met uitzaaiingen van longkanker. Daarom zal de behandelend arts in zo’n situatie speciale onderzoeken (laten) verrichten om de oorzaak van de klachten te achterhalen.
Soms wordt een tumor bij toeval op een röntgenfoto ontdekt. Als een röntgenfoto geen afwijkingen vertoont, bijvoorbeeld tijdens algeheel lichamelijk onderzoek, betekent dat overigens niet altijd dat er geen longkanker aanwezig is. De tumor kan nog te klein zijn om op de röntgenfoto te zien.
Oorzaken Longkanker
Het is bekend dat bepaalde factoren het risico op het ontstaan van longkanker vergroten. Dat geldt in het bijzonder voor roken.
Er is een duidelijk verband aangetoond tussen roken en het ontstaan van bepaalde vormen van longkanker. In 86% van de gevallen is longkanker het gevolg van roken. Daarnaast heeft wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat niet-rokers die veelvuldig in rokerige ruimten verblijven en daardoor ‘meeroken’, een groter risico hebben om longkanker te krijgen.
Blootstelling aan gevaarlijke stoffen
Bekend is ook dat het risico op longkanker wordt vergroot door intensieve blootstelling aan bepaalde stoffen, bijvoorbeeld:
arseen
asbest
nikkel
radon
Mensen die (beroepsmatig) met deze stoffen in aanraking komen en daarnaast ook roken, lopen een extra risico.
Radon
Radon is een radioactief gas dat van nature in de aardbodem voorkomt, met name in rotsachtige gebieden. Als deze bodemstoffen worden gebruikt voor bouwmaterialen, kan daar dus radon in zitten.
In de loop van de tijd kan radon langzaam uit die bouwmaterialen vrijkomen. Het kan zich hechten aan kleine stofdeeltjes, waardoor radon in de longen terecht kan komen. Als een ruimte niet of slecht wordt geventileerd, kan de hoeveelheid radon zich ophopen. Omdat roken en blootstelling aan radon elkaar lijken te versterken hebben rokers een verhoogd risico op het ontstaan van longkanker door radon.
Mogelijk zijn er nog andere stoffen waardoor longkanker kan ontstaan. Naar deze stoffen wordt nog onderzoek gedaan. Een voorbeeld hiervan is bitumen, een grondstof voor asfalt. Ook wordt nog onderzoek gedaan naar het schadelijke effect van luchtverontreiniging.
Toename van adenocarcinoom
Wereldwijd is een toename van een bepaalde vorm van niet-kleincellige longkanker waargenomen, het adenocarcinoom. Mogelijk heeft deze ontwikkeling te maken met een verandering van rookgedrag. Deze ontwikkeling is ook in Nederland gesignaleerd.
Gebleken is dat longkanker naar verhouding vaker voorkomt bij mensen die al een longaandoening hebben zoals chronische bronchitis of longemfyseem. De combinatie met roken vergroot het risico op longkanker.
Veel mensen denken of zijn bang dat kanker besmettelijk is, maar kanker is niet besmettelijk. Ook longkanker niet. Ook het slijm dat iemand met longkanker ophoest, vormt geen enkel gezondheidsrisico.
Verschillende vormen
Er worden verschillende vormen van longkanker onderscheiden:
- kleincellige longkanker
- niet-kleincellige longkanker
- borstvlieskanker
Deze indeling is gebaseerd op de soort cellen waaruit de tumor bestaat. Bij elk vorm van kanker is er een belangrijk verschil in de manier waarop en het tempo waarin de tumor groeit en de mate waarin uitzaaiingen kunnen optreden. Het type longkanker speelt een belangrijke rol bij de keuze van behandeling.
Kleincellige longkanker
Bij deze vorm van longkanker lijken de cellen onder de microscoop klein en delen deze cellen zich snel. Vaak is kleincellige longkanker dan ook al uitgezaaid op het moment dat er klachten ontstaan. Ongeveer 15% van de gevallen van longkanker is kleincellig.
Niet-kleincellige longkanker
Bij niet-kleincellige longkanker zien de cellen er onder de microscoop anders uit. Niet-kleincellige longkanker kenmerkt zich door vrij grote cellen. Deze vorm van kanker zaait minder snel uit omdat dit type longkanker in de regel langzaam groeit.
Deze vorm van kanker zaait minder snel uit omdat dit type longkanker in de regel langzaam groeit. De tumor kan jaren in het lichaam aanwezig zijn en geen klachten geven. Op het moment dat er klachten ontstaan kan de longkanker al zijn uitgezaaid. Bij het merendeel van de mensen met longkanker (ongeveer bij 80%) is sprake van het niet-kleincellige type.
Borstvlieskanker
Bij borstvlieskanker is er geen sprake van een tumor in de longen maar een tumor in het longvlies of borstvlies. Het is een specifieke kanker die veroorzaakt wordt door inademing van asbest.
Asbestvezels nestelen zich in de longvliezen waar de bekledende cellen geprikkeld worden en grote veranderingen veroorzaken in het weefsel. Deze cellen kunnen uiteindelijk in kwaadaardige tumorcellen veranderen.
Longkanker is niet erfelijk maar er zijn wel bepaalde erfelijke factoren die ertoe leiden dat sommige rokers eerder longkanker krijgen en andere rokers niet.